A co to są te literki, czyli czym jest MBTI + o funkcjach kognitywnych słów kilka

Przede wszystkim już na wstępie trzeba zaznaczyć, że MBTI to nie jakaś prawda objawiona. W całej idei określania typów osobowości nie chodzi o to, aby wpasowywać ludzi w jakieś ramy czy pudełka, burząc przy tym wszelką oryginalność czy poczucie odrębności. MBTI ma służyć raczej jako narzędzie do poznania własnych procesów myślowych, słabych i mocnych stron czy naturalnych predyspozycji. Z doświadczenia mogę powiedzieć, że zrozumienie siebie i innych pomaga w codziennym życiu, zarówno prywatnym jak i zawodowym, dzięki czemu nie jestem już zdziwiona czemu z niektórymi dogaduję się lepiej. Czasem wiem, jak do kogoś dotrzeć, do kogo się zwrócić, gdy potrzebuję praktycznej porady, jak rozdzielić zadania gdy przyjmuję pozycję lidera. Jeśli nadal sądzicie, że dzielenie ludzi na typy ogranicza – pomyślcie o tym w ten sposób. Każdy z nas żyje w jakimś pudełku. Czy to naszych własnych przekonań, upodobań, sposobu myślenia, czy też wychowania i konwencji społecznej. Dopiero gdy zauważymy ściany tego pudełka – wtedy możemy je przekroczyć, aby lepiej zrozumieć drugiego człowieka i pokonać własne ograniczenia.

MBTI (Myers-Briggs Type Indicator – Wskaźnik Typu Myers-Briggs) powstał w oparciu o obserwacje Carla Gustava Junga, według którego każdy człowiek wykazuje pewne preferencje co do sposobu zbierania informacji i podejmowania decyzji. Panie Katherine Cook Briggs oraz Isabel Briggs Myers (matka i córka) pracowały nad jego teorią i dodały do niej kilka nowych koncepcji, tworząc projekt 16 osobowości. Nie będę tłumaczyć dokładnej historii powstania MBTI, dociekliwi znajdą więcej informacji tutaj (link do „nasza teoria”). Wspomnę jedynie, że środowisko psychologów odnosi się do 16 osobowości dość sceptycznie, jednak uważam, że to najlepszy sposób na zrozumienie siebie i drugiego człowieka bez pomocy i narzędzi dostępnych jedynie dla studentów psychologii bądź osób pracujących w zawodzie. Mój przyjaciel jest właśnie studentem tego kierunku i może się odnosić sceptycznie ile chce – jego narzędzia są dla nas zupełnie niedostępne. MBTI oszczędziło mi mnóstwa rozterek i problemów, temu zaprzeczyć nie może :)

No to czym są te literki?

Obrazek niestety nie mój, ale w skrócie obrazuje o co tu mniej więcej chodzi

Poniższe wyjaśnienie nie jest moje (ściąganie z wikipedii, yay, szczyt marzeń), ale najdobitniej tłumaczy o co właściwie chodzi w literkach. Tyle że literki to nie wszystko, ale o tym za chwilę.

Ekstrawersja (Extraversion) i Introwersja (Introversion): Czy kierujesz swoją energię i uwagę na zewnątrz, czy też wolisz koncentrować się na swoim wewnętrznym świecie pomysłów i doświadczeń? (dopisek ode mnie: "ekstrawertyk uwielbia przebywać z ludźmi, introwertyk ich unika" to zupełnie błędne myślenie, ekstrawersja i introwersja oznaczają sposób analizowania informacji, nie stosunek do ludzi)

Poznanie (Sensing) i Intuicja (iNtuition): Czy wolisz gromadzić informacje rzeczywiste i namacalne, mówiące o tym co naprawdę jest, czy też preferujesz koncentrację na całościowym obrazie i powiązaniach między faktami?

Myślenie (Thinking) i Odczuwanie (Feeling): Czy przy podejmowaniu decyzji kierujesz się głównie logiką i sprawiedliwością, czy też wolisz bardziej subiektywny proces biorący pod uwagę harmonię i system wartości osób zaangażowanych?

Osądzanie (Judging) i Obserwacja (Perceiving): Czy radzisz sobie z życiem w sposób zaplanowany, preferując "osąd" - to znaczy podjęcie decyzji, czy też preferujesz elastyczny styl życia związany z ciągłym otwarciem na nowe informacje?

Istnieje jeszcze coś takiego jak identyfikacja – osoby asertywne (-A) i czujne (-T). Osoby asertywne są spokojniejsze, rzadko się stresują, są stabilne emocjonalnie. Osoby czujne mają skłonności do perfekcjonizmu, częściej się martwią, trudniej pracuje im się w stresie, czują presję odnoszenia sukcesów.

Nie wiem na ile autor trafnie ocenił postaci Disneya, ale to ładny obrazek, wszystkie typy elegancko przedstawione :)

Funkcje kognitywne – najważniejsze narzędzie rozumienia MBTI

A tak się czułam, kiedy pierwszy raz przeczytałam o funkcjach kognitywnych

Każda z 16 osobowości składa się z 4 funkcji poznawczych mózgu, czyli funkcji kognitywnych, które rozwijamy w trakcie swojego życia. Każdy człowiek, nawet w obrębie jednego typu, różnie je rozwija. Mój typ to ENFP, ale moi przyjaciele o tym samym typie osobowości często zachowują się dość różnie – z okazji wychowania, przekonań, czy właśnie różnie rozwiniętych funkcji. W porównaniu ze znajomym ENFP, który potrafi zapomnieć walizki z pociągu, jestem wzorem porządku, ale za to on jest mocno ekstrawertyczny, a ja potrzebuję więcej czasu dla siebie. Podobno w pełni rozwijamy wszystkie funkcje dopiero w wieku około 40 lat, zatem kreowanie naszej osobowości to ciągle zmieniający się proces. Bez funkcji kognitywnych nie ma co typować ludzi czy fikcyjnych postaci. Same literki nie wystarczą. „Hmm, jest ekstrawertykiem, lubi fakty, nie znosi emocji, często planuje – musi być ESTJ!” – niestety tak typować się nie da. (Ostrzegam również, że typowanie osób, których nie znamy osobiście jest bardzo trudne. Internet będzie często się kłócił o postaci, typowanie jest dość mocno subiektywne, nasze zrozumienie MBTI się zmienia, itd. itd. Dlatego nie wierzmy wszystkiemu ;)

W funkcje trzeba się ciut bardziej zagłębić, żeby je zrozumieć, dlatego przeznaczę na nie osobny post – na razie wspomnę tylko krótko o co chodzi. Każda osobowość ma określone 4 funkcje poznawcze – dominującą, pomocniczą, trzecią i czwartą (ang. dominant, auxiliary, third and fourth function). Dwóch pierwszych używamy najczęściej, dwóch ostatnich najrzadziej. Czwarta najczęściej odzywa się w późniejszych latach życia, dlatego dzieci to chodzące przykłady najbardziej charakterystycznych cech poszczególnych typów.

Żeby rozwalić nam wszystkim mózgi jeszcze bardziej, oto przed państwem funkcje kognitywne:

Si: Introverted Sensing

Ni: Introverted iNtuiting

Ti: Introverted Thinking

Fi: Introverted Feeling

Se: Extraverted Sensing

Ne: Extraverted iNtuiting

Te: Extraverted Thinking

Fe: Extraverted Feeling

Si: Introwertyczne Poznanie

Ni: Introwertyczna Intuicja

Ti: Introwertyczne Myślenie

Fi: Introwertyczne Odczuwanie

Se: Ekstrawertyczne Poznanie 

Ne: Ekstrawertyczna Intuicja

Te: Ekstrawertyczne Myślenie

Fe: Ekstrawertyczne Odczuwanie

"Że co?" jest tu bardzo dobrym pytaniem

Przykładowo ENFP to następujący zestaw funkcji: Ne, Fi, Te, Si. O co chodzi – w następnym odcinku.